Webinar wprowadzający – Wyrzucone – Ocalone

Dowiecie się w nim skąd pomysł na taki projekt? O czym będą eksperckie webinary? Jakie są inne elementy projektu i jakie są nasze plany na przyszłość.

Webinar prowadzą Dominika Szaciłło, prezeska Fundacji Uwaga, Śmieciarka Jedzie oraz Dominik Czapigo, współautor projektu.

Archiwa i muzea wobec dziedzictwa kultury na śmietniku

Małgorzata Pankowska-Dowgiało – historyczka i archiwistka. W latach 2014–2020 pracowała w Fundacji Ośrodka KARTA najpierw jako archiwistka, następnie kierowniczka Archiwum Fotografii. Od 2020 roku – w Centrum Archiwistyki Społecznej, obecnie jako pełnomocniczka dyrektorki CAS ds. edukacji i wsparcia archiwów społecznych. Jest autorką wielu szkoleń i materiałów edukacyjnych dotyczących prowadzenia archiwum społecznego, w tym redaktorką ,,Podręcznika dla archiwistów społecznych” (Warszawa, 2023).

Beata Nessel-Łukasik – doktor habilitowana, prof. Akademii Pedagogiki Specjalnej, socjolożka, historyczka sztuki, absolwentka UW oraz IFiS PAN, dwukrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013, 2023). Badaczka i muzealniczka związana najpierw z Muzeum Narodowym w Warszawie (1998–2010), a następnie z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku (2011–2021). Twórczyni pierwszego w Polsce Działu Programów Lokalnych i współautorka koncepcji muzeum relacyjnego oraz Archiwum Społecznego Sulejówka. Kuratorka ponad 20 projektów partycypacyjnych. Współautorka publikacji „Publiczność (w) muzeum” i autorka monografii „Koalicje pamięci. Dworek «Milusin» 1956–2000″ oraz kilkunastu tekstów z obszaru muzealnictwa i socjologii kultury. Obecnie pełni funkcję dyrektora-elekta Instytutu Filozofii i Socjologii APS, angażując się społecznie w pracę redakcji „Muzealnictwa”, w działania w Towarzystwie Przyjaciół Sulejówka oraz Stowarzyszenia Forum Edukatorów Muzealnych i Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM.

Ewelina Gołębiowska – historyczka i archiwistka, zatrudniona w Archiwum Państwowym w Olsztynie w Oddziale V Popularyzacji zasobu archiwalnego (wcześniej pracownik Oddziału I Kształtowania Narodowego Zasobu Archiwalnego). Od 2018 roku zajmuje się nagrywaniem relacji w ramach projektów historii mówionej – m.in. z najstarszymi lekarzami, twórcami olsztyńskiej medycyny w XX wieku, emerytowanymi nauczycielami akademickimi, uczestnikami olsztyńskiej „Solidarności”, sierotami powojennymi i mieszkankami Warmii i Mazur. Obecnie kierowniczka projektu „Pamięć dla przyszłości. Historia mówiona w Archiwach Państwowych” realizowanego w sieci Archiwów Państwowych. Członkini Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej. Autorka i współautorka kilku wystaw, między innymi: „Kopernik też był archiwistą”, „Trudna droga. Walka Polaków o polskie szkoły na Warmii” (z wykorzystaniem audycji wspomnieniowych Polskiego Radia Olsztyn), „Tropem Smętka, czyli wędrówka Wańkowicza po Prusach Wschodnich”.

Prawo do śmieci

Webinar o prawnych aspektach rzeczy znalezionych.

Aleksandra Krzysiak – absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w ochronie dóbr osobistych oraz w prawie własności intelektualnej, w szczególności w prawie autorskim oraz prawie mediów i reklamy. Zaangażowana w prowadzenie spraw sądowych z zakresu ochrony wizerunku, renomy i dobrego imienia.

Wzornictwo na śmietniku

Webinar o meblach, szkle, ceramice, tkaninach, starych opakowaniach, które najczęściej trafiają na śmietniki.

Katarzyna Jasiołek – absolwentka filologii polskiej na UW. Autorka książek: „Asteroid i półkotapczan. O polskim wzornictwie powojennym” (Wydawnictwo Marginesy, 2020), „Opakowania, czyli perfumowanie śledzia. O grafice, reklamie i handlu w PRL-u” (2021), „Hanna Lachert. Wygoda ważniejsza niż piękno” (2022), „Tkanina. Sztuka i rzemiosło” (2023).

Pisze artykuły i teksty do katalogów wystaw z dziedziny sztuki. Z zamiłowania wnętrzara, wielbicielka przedmiotów z drugiej ręki, bywalczyni targów staroci. Czy to przy pisaniu o ludziach i rzeczach, czy też przy przygarnianiu różnorodnych przedmiotów do domu zawsze chodzi jej o jedno – ocalanie, także tego, co pogardzane i zapomniane.

Autorką fotografii Katarzyny Jasiołek jest Zuza Szamocka.

Fotografie na śmietniku

Webinar o fotografiach (odbitkach, negatywach, albumach), które można odnaleźć na śmietniku i o tym, co z nimi robić.

Grzegorz Dąbrowski – fotograf, kurator wystaw fotograficznych, absolwent pedagogiki na Uniwersytecie w Białymstoku oraz fotografii na Uniwersytecie Śląskim w czeskiej Opawie, dwukrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od roku 2004 prowadzi konserwację i digitalizację unikatowej kolekcji zdjęć Białegostoku z lat 30. XX w., autorstwa Bolesława Augustisa. Przeprowadził też konserwację części archiwum fotografii Antoniego Zdrodowskiego, Jerzego Kostko, Jana Siwickiego oraz innych kolekcji anonimowych autorów. Redaktor i fotoedytor albumów ze zdjęciami Bolesława Augustisa (książka „Augustis 2.0” otrzymała wyróżnienie w konkursie Fotograficznej Publikacji Roku 2019 w Łodzi i znalazła się w finale konkursów najlepszych książek fotograficznych podczas festiwali w Arles oraz na PHotoEspana). Ekspert w projektach dotyczących fotografii archiwalnej realizowanych ze Stowarzyszeniem Edukacji Kulturalnej WIDOK – m.in.: „Fotograficzna wyprawa archeologiczna na polsko-białoruskie pogranicze”, zakończonej wydaniem książki fotograficznej „albom.pl”, „Fotohistorie Polaków z Białorusi – ocalanie prywatnych archiwów” (2019), „Mołdawscy Sybiracy – cyfryzacja archiwalnych zbiorów Femina Nova lex Nova”, (2016), „Wiejscy fotografowie z Podlasia” (2015), „Fotograficzne mikrohistorie z Grodzieńszczyzny” (2015). Autor fotograficznych projektów dokumentalnych: „Ex oriente lux” i „Białystok – jeden dzień”. W roku 2014 otrzymał za swoje działania związane z popularyzacją fotografii nagrodę prezydenta Białegostoku w kategorii ochrony dziedzictwa narodowego.

Autorem fotografii Grzegorza Dąbrowskiego jest Rafał Siderski.

Archiwalia na śmietniku

Webinar o tym, jak postępować z archiwalnymi dokumentami znalezionymi na śmietniku.

Joanna Michałowska – historyczka i archiwistka, absolwentka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, archiwistka społeczna z kilkunastoletnim doświadczeniem. Przez wiele lat kierowała Archiwum Dokumentowym w Fundacji Ośrodka KARTA. W Centrum Archiwistyki Społecznej koordynuje współpracę z archiwami społecznymi i wspiera archiwistów merytorycznie. Prowadzi szkolenia, zwłaszcza dotyczące zakładania archiwum oraz opracowania i zabezpieczania zbiorów. Koordynuje również grupę ambasadorów archiwistyki społecznej i ich działania wokół sieciowania archiwów społecznych.

Retro z Radomia

Rozmowa o kolekcjach i kolekcjonowaniu fotografii, mody, mebli oraz życiu przedmiotów.

Karolina Falkiewicz – artystka plastyczka i fotograficzka pochodząca z Radomia. Na co dzień uczy przedmiotów zawodowych w technikum fotograficznym w Radomiu.

Zajmuje się fotografią, kolażem, tworzeniem obiektów artystycznych oraz szeroko rozumianymi projektami plastycznymi – edukacyjnymi i komercyjnymi.

Członkini Związku Polskich Artystów Fotografików oraz wolontariuszka Fundacji Uwaga Śmieciarka Jedzie, od 2017 roku administrator grupy Uwaga, śmieciarka jedzie – Radom i okolice. Oprócz tego prowadzi bloga Retro z Radomia opowiadającego o modzie i kolekcjach. Głównymi obszarami jej zainteresowań są fotografia, moda, design. Kolekcjonuje obiekty mody (ubrania, czasopisma, dodatki), stare fotografie, w szczególności monidła, stare aparaty fotograficzne, książki o fotografii i dla dzieci, wazony z DDR i wiele innych rzeczy. Znaczna część jej licznych kolekcji pochodzi ze śmietników, złomowisk, targów staroci, szmateksów oraz grupy Uwaga Śmieciarka Jedzie.

Walizka z listami wyniesionymi z powstania warszawskiego

Z rozmowy dowiecie się jakim sposobem walizka ze śmietnika powędrowała do Muzeum Powstania Warszawskiego.

Justyna Nowakowska – z wykształcenia archeolożka, od kilku lat pracuje w marketingu w branży technologicznej i HR-owej. Wciąż jednak ma w sobie pasję do archeologii, wszystkiego co stare i z ciekawą historią. Lubi poznawać nowe miejsca, chodzić do muzeów i czytać reportaże. Od dawna zafascynowana Bałkanami, zwłaszcza Bośnią i Hercegowiną, a ostatnio również Azją Centralną. Mieszka w swojej ulubionej dzielnicy, czyli na warszawskiej Pradze-Północ.

Magdalena Kubanek „Fotomagiczna” – fotografka rodzinna (www.fotomagiczna.com), z zawodu agrobiolog. Lubię żyć po swojemu, przywiązuję uwagę do detali, unikam tłumów i centrów handlowych. Jestem mistrzynią drugiego obiegu, vinted i olx. Idąc gdzieś zawsze łypie okiem w kierunku śmietników w poszukiwaniu wyrzuconych perełek – moją ukochaną PRL-owską szafkę wypatrzyłam właśnie wracając z sesji fotograficznej. Uwielbiam renowację mebli i marzę, że pewnego dnia pomiędzy starymi jabłonkami będę miała swój własny warsztat.

Pecety, konsole, gry

Tematem rozmowy są stare komputery, gry i dawne akcesoria komputerowe wyrzucane na śmietniki. Kiedy stary komputer przestaje być śmieciem a zaczyna być zabytkiem kultury?

Konrad Pietrzykowski – grafik, informatyk, webmaster, założyciel oddolnego projektu Milanowskiego Muzeum Gier i Komputerów. Uczestnik warszawskiej grupy Uwaga, Śmieciarka Jedzie od 2019 roku. Pasjonat technologii oraz historii – nie tylko branży informatycznej. Połączył swoją pasję i umiejętności, aby zachować w sprawności i kultywować wiedzę o dawnej elektronice, która kiedyś była niedoścignionym marzeniem społeczeństwa, a dziś marnieje w piwnicach, garażach, a nawet altankach śmietnikowych. W niewielkim podwarszawskim muzeum non-profit należyte sobie miejsce znajdują wybitne niekiedy eksponaty branży informatycznej – bawią, uczą i przywracają najwspanialsze wspomnienia.

Zabawki sprzed lat

Rozmowa o tym, co zabawki, także niechciane i porzucane na śmietnikach mogą nam powiedzieć o przeszłości.

Maria Wieczorek – doktor nauk społecznych, absolwentka pedagogiki i kulturoznawstwa. Zajmuje się historią zabawek. Autorka wielu artykułów (zarówno naukowych jak i popularnonaukowych) oraz katalogów wystaw dotyczących przedmiotów z dzieciństwa. O tych, które powstawały w Polsce, w okresie PRL-u, napisała pracę doktorską. O zabawkach nie tylko pisze, ale także je kolekcjonuje. Eksponaty prezentuje w wielu miejscach, można je było oglądać m.in. podczas wystaw „Beztroskie lata dzieciństwa” w Miejskim Muzeum Zabawek w Karpaczu czy „Dzieciństwo na trzepaku” w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu. Lubi czytać książki, chodzić po górach i śmietnikach – pierwszą „trafiejkę” (pomarańczowego plastikowego słonika z PRL-u) znalazła w 2014 roku. Należy do różnych grup Śmieciarki – bo ważne jest dla niej uratowanie jak największej liczby starych zabawek.

Prowadzi stronę: https://www.facebook.com/MuzeumDziecinstwa

Autorką fotografii Marii Wieczorek jest Dana Puciłowska.

Co śmietnikowe dziedzictwo mówi nam o mieście

Rozmowa o rzeczach znalezionych na śmietnikach Poznania. Wykorzystywanie ich w projektach artystycznych jako niezgoda na zapominanie o ludziach, i historii wielokulturowego miasta.

Maciej Krajewski „Łazęga” (ur. 1968) – zbieracz, fotograf, aktywista społeczny, zawodowo – pielęgniarz, opiekun pacjentów onkologicznych. Twórca kultowego miejsca spotkań artystów Atelier Wimar i Stowarzyszenia Łazęga Poznańska w niegdysiejszym Atelier Braci Czarneckich. Autor wystaw fotograficznych prezentowanych w Poznaniu, Krakowie, Toruniu i Zbąszyniu – m.in. autorskich zdjęć oprawianych w stare okienne ramy ocalone przed utylizacją. Współtwórca kilkunastu wystaw starych fotografii, archiwaliów i artefaktów znajdowanych na śmietnikach, strychach i w piwnicach starych kamienic. Organizator licznych inicjatyw oraz petycji – m.in. na rzecz ratowania secesyjnych zabytków miasta Poznania, a także Synagogi, miejsc kaźni Żydów (jezioro Rusałka, stadion im. E. Szyca), pamięci o wielokulturowości miasta. Współtwórca mapy-planu: „Poznań, Posen, Pojzn – śladami wielokulturowego miasta”. We wrześniu 2024 wydał debiutancką książkę poetycką „wiemy już wiemy” (Fundacja Duży Format, Warszawa).

Autorem fotografii Macieja Krajewskiego jest Christof / Archiwum Łazęgi.